انزوا، سوغات کرونایی که باید به فکر چاره آن بود
به گزارش پایگاه خبری پل تنگ؛ کرونا، مسائل اقتصادی را که زیربنای مسائل روانی، اجتماعی است، تحت تأثیر قرار داده، از سوی دیگر مساله بیکاری در خانواده ها مطرح است و در چنین شرایطی به خاطر تعطیلی مدارس و آنلاین شدن آموزش‌ها، فرزندان نیز خانه نشین و به گروه مادر و پدران بیکار اضافه شدند در صورتی که آموزش آنلاین نیاز به زیرساخت و ابزار و وسایل خاص خود دارد که تأمین آن از عهده والدینی که از نظر اقتصادی وضعیت خوبی ندارند، خارج است.
مردم ایران همواره در اجتماعات حضور دارند و کارهای خود را جامعه و به صورت دستهجمعی انجام می‌دهند، این درحالی است که با شیوع ویروس کرونا و حدود دو سال است که این روابط محدود شده و روان مردم را تحت تأثیر قرار داده است، اکنون خانواده سوگواری که عزیزش را از دست داده دیگر نمی‌تواند مانند گذشته در آغوز دیگر عزیزان جای گرفته و داغش را با آن‌ها تقسیم کند بلکه مجبور است در تنهایی و انزوا بر سوگ خود ناله کند، که این امر به تنهایی می‌توان جامعه‌ای را به سمت افسردگی بکشاند که می‌تواند خیلی خطرناک باشد، به همین دلیل مشاوره سوگواری در این دوران می‌تواند بار سنگینی را از روی دوش مردم و مسئولان و جامعه بردارد.
وضعیت نوجوانان در شرایط کرونایی
در این رابطه بهروز ادهمی، روانشناس بالینی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: پیش‌از کرونا خانواده‌ها زمانی را در فضای بیرون از منزل سپری می‌کردند و زمان کمتری را با هم در ارتباط بودند اما با شیوع کرونا، شرایطی بوجود آمد که خانواده‌ها بیش‌از گذشته کنار هم و در فضای محدود خانه‌هایشان حضور دارند در این میان به عنوان مثال درخواست کودک از والدین برای تأمین گوشی هوشمند یا اینترنت باعث بالا رفتن میزان تنش و درگیری در محیط خانواده‌هایشان می‌شود.
وی ادامه داد: هر روزه شاهد افزایش درگیری و تنش در محیط خانواده‌ها هستیم، آمارها نشان می‌دهد تنش‌های روانی در دوره کرونا افزایش یافته و به مرور زمان ریشه‌های افسردگی و اضطراب در خانواده‌ها نمود پیدا کرده است براین اساس مراجعه افراد به مؤسسات روانشناسی برای دریافت خدمات روانشناسی و مشاوره بیش از گذشته افزایش یافته است.
ادهمی با اشاره به وضعیت نوجوانان در شرایط کرونایی، گفت: نوجوانان به دلیل قرارگیری در سن حساس نوجوانی و به دلیل آموزش‌های آنلاین با فضای مجازی مواجه شده و مسائل جدیدی پیش رویشان قرار گرفته است، آن‌ها به دنبال گمگشته‌های ذهنی‌شان وارد فضای مجازی شده و با مسائلی مثل برقراری ارتباطات اشتباه و قلدری‌ها در فضای مجازی رو به رو شدند که همه اینها خودشان باعث افزایش تنش‌های روانی میان نوجوانان و حتی با خانواده‌هایشان شده است.
این روانشناس با بیان اینکه خیلی از خشونت‌ها و تنش‌های محیط خانه ناشی از بیکاری و فشارهای اقتصادی است، گفت: در چنین وضعیتی خانواده از مرد خانه و پدر توقعاتی دارد و وقتی این توقعات برآورده نشود موجب درگیری، تنش و در موارد حادتر ضرب و شتم می‌شود.
این روانشناس با اشاره به اینکه شک نداشته باشید که جلسات روانشناسی به ویژه در این دوران از اهیمت بالایی برخوردار است، عنوان کرد: جلسات مشاوره تأثیر زیادی در حل مشکلات خانواده‌ها دارد، افراد در ابتدا تحت مشاوره‌های فردی قرار می‌گیرند و در مرحله بعد با حفظ پروتکل‌های بهداشتی و در محیطی مناسب، مشاوره‌های گروه درمانی انجام می‌شود.
وی تأکید کرد: در این برهه از زمان به یقین روانشناسان می‌توانند باری را از روی دوش خانواده‌ها بردارند.
ضرورت التیام‌بخشی آلام خانواده‌های داغدار
الهیار محبی، روانشناس و کارشناس خانواده نیز به ایسنا گفت: یکی از مسائل قابل تأمل در این دوران مسائل مربوط به مرگ و میر و سوگواری بعد از آن است.
وی ادامه داد: طی نشدن فرآیند طبیعی سوگواری و کوتاهی مراسم تشییع و خاکسپاری متوفیان و نیز برگزار نشدن مراسم ترحیم، به منظور رعایت پروتکل‌ها و پیشگیری از شیوع کرونا، تبعات روحی و روانی را بر خانواده‌های سوگوار تحمیل کرده و تاکنون نیز در پاسخ به این نیاز روانی و کمک به مشکلات عاطفی و روحی خانواده‌های جانباختگان کمتر راهکار عملی ارائه شده است.
محبی ادامه داد: یکی از راه‌های کمک به افراد سوگوار در شرایط کرونایی ارائه مشاوره‌های روانشناختی به خانواده‌های متوفی و برقراری گفتمان‌های مجازی برای کاهش اختلالات سوگ است که این موضوع باید از سوی نهادهای مختلف و مراکز مشاوره مورد توجه جدی قرار بگیرد.
این روانشناس افزود: در فقدان عزیزان همواره یکی از نیازهای بازماندگان احساس همدلی و دوست داشتن برای تخلیه هیجانات است که این فرآیند در شرایط عادی در مراسم خاکسپاری با گریه کردن در آغوش نزدیکان صورت می‌گرفت که این حس همدلی در شرایط کرونایی محدود شده است.
وی ادامه داد: بیماران کرونایی علاوه بر مرگ‌های مظلومانه، تدفین غریبانه‌ای نیز دارند و در حالی که در گذشته برگزاری مراسم تشییع، خاکسپاری، آیین ختم، هفتم و چهلم درگذشتگان منجر به احیای روانی افراد سوگوار می‌شد، اما شرایط خاص سوگواری کرونایی، آلام و دردهای خانواده‌های داغدار را مضاعف کرده است.
محبی تصریح کرد: قبل از بحران کرونا یکی‌از فرآیندهای درمان سوگ و کمک به افراد داغدیده گفت‌وگو در فضای خانه پیرامون فرد متوفی و بیان خاطرات وی بود که منجر به تخلیه هیجانات و آرامش نزدیکان وی می‌شد اما در شرایط کنونی نبود امکان و شرایط مطلوب برای همدردی با خانواده‌های داغدار، غم بازماندگان را بیشتر کرده است.
این روانشاس تأکید کرد: عدم برگزاری مراسم سوگواری و تخلیه نشدن هیجان خانواده‌های متوفیان کرونایی، نیاز به مداخله درمانی سوگ را ضروری کرده و ارائه مشاوره در این زمینه مانع شکل گیری اختلالات روانی و عوارض روانشناختی بازماندگان می‌شود.
وی عنوان کرد: فضای مجازی بستر مناسبی برای کاهش آلام خانواده‌های سوگوار در شرایط کنونی است و همدردی با خانواده متوفیان از طریق گروه‌های خانوادگی، شبکه‌های مجازی و قرائت قرآن و فاتحه به کاهش اندوه افراد سوگوار کمک می‌کند.
محبی افزود: بسترهای فضای مجازی هر چند جایگزین مراسم حضوری نمی‌شود، اما بدون شک چاپ اطلاعیه و بنر و انتشار آن در فضای مجازی و نیز برقراری تماس تلفنی و تصویری در ایجاد آرامش افرادی که عزیزان خود را بر اثر ویروس کرونا از دست داده‌اند، مؤثر است.
مشاوره سوگ، مداخله زودهنگام
در این زمینه الهه بردبار، روانشناس بالینی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: قبل از شیوع کرونا، فرآیند سوگ روال طبیعی خود را طی می‌کرد اما اکنون برگزاری آیین سوگواری وجود ندارد و این شوک روانی در کنار برچسب اجتماعی و کروناهراسی، تحمل غم از دست دادن عزیزان را دشوارتر کرده است.
وی افزود: شیوع کرونا به یکباره فرهنگ عزاداری را تغییر داده و مرگ‌های غریبانه کرونایی و عدم برگزاری مراسم حضوری، سبب اختلال در فرآیند طبیعی سوگ و بروز آسیب‌های روحی و روانی بسیاری برای خانواده‌ها شده است.
بردبار عنوان کرد: در روانشناسی سوگ، برپایی آیین‌های سوگواری، خاکسپاری و ختم پاسخگوی نیاز روانی بود و به تخلیه هیجانی و تسلی بازماندگان درگذشتگان منجر می‌شد اما اکنون اختلال ایجاد شده در فرآیند سوگ بر اثر کرونا، نیاز به حمایت‌های روانشناختی از خانواده متوفیان را بیشتر کرده است.
این روانشناس بالینی بیان کرد: خانواده‌هایی که دچار اختلال سوگواری و بیماری‌های افسردگی شده‌اند باید تحت حمایت‌های روانشناختی نهادهای خاص و مراکز مشاوره و روانشناسی قرار بگیرند اما این وظیفه هنوز بر زمین مانده است.
وی افزود: چنانچه مشاوره‌های سوگ و روانشناختی به موقع به خانواده‌های متوفی، که نیاز به مداخله درمانی دارند، ارائه نشود این افراد دچار آسیب‌های دیرپا و افسردگی‌های پس از سوگ خواهند شد.
بنابراین مردم ایران که همواره در اجتماعت حضور دارند و تمام کارهای خود را به صورت دستهجمعی انجام می‌دهند، از نظر روحی و روانی با مشکلات بیشتری مواجه می‌شوند که باید مورد توجه قرار گیرند چراکه در غیر این صورت در آینده جامعه‌ای افسرده و در خود فرو فرته خواهیم داشت که با ماهیت اصلی ما فرسنگ‌ها فاصله دارد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
پایگاه خبری پل تنگ – بساطی
