سامانه پدافندی 76 میلیمتری اتوماتیک و دراکو ساخت ایتالیا
به گزارش پایگاه خبری پل تنگ؛
در دهه ۱۹۸۰ ارتش ایتالیا به دنبال یک سامانه پدافند هوایی خودکششی می‌گشت که بتواند با آن بالگردها و هواپیماهای جنگی را مورد هدف قرار دهد .از جمله الزامات این طرح این بود که این سامانه پدافندی بتواند برای نمونه بالگردهای رزمی را قبل از اینکه بتوانند آنها موشک ضد تانک را به طرف سامانه پدافندی شلیک کنند شکار کند و همچنین بتواند در مقابل جنگنده‌های پرواز کننده در ارتفاع پایین به مقابل پردازد
مدتی ایتالیایی‌ها بر روی نصب توپ ۳۰ یا ۴۰ میلیمتری مانند توپ ۴۰ میلیمتری بوفورز که شهرت بسیار نیز دارد کار می‌کردند،ولی در بهترین حالت برد درگیری این توپ‌ها 3.5 تا 4 کیلومتر بود از آنجا که یکی از الزامات ساخت این سامانه پدافندی این بود که بتواند بالگردهای رزمی را قبل از شلیک موشک به طرف سامانه پدافندی شکار کند برد 3.5 تا 5 کیلومتر کم بود از این رو ایتالیایی‌ها به فکر ساخت سامانه پدافندی با توپ بزرگتر افتادند
استفاده از توپ‌های بزرگ مانند ۵۷ میلیمتری و یا حتی ۱۳۰ میلیمتری در دوران جنگ جهانی دوم و یا بعد از آن متداول بود ولی با ورود موشک‌های پدافندی که قابل هدایت بودند و می‌توانستند اهداف پرسرعت و یا ارتفاع بالا را نیز تعقیب کنند توپ‌های دفاع هوایی تنها به برد کوتاه محدود شدند
در این میان یک شرکت خصوصی ایتالیایی با نام اوتو برادا دست به توسعه طرحی جالب به نام اتوماتیک زد که ترکیبی از توپ ۷۶ میلیمتری خودکار دریایی OTO Melara بر روی یک شاسی زرهی بود. برنامه توسعه این سیستم اولین بار در سال ۱۹۸۱ در نمایشگاه هوای پاریس ارائه شد و نمونه اولیه بین سال ۸۱ تا ۸۵ مورد ارزیابی قرار گرفت و در سال ۱۹۸۷ به شکل رسمی در نمایشگاه پاریس رونمایی شد
سامانه پدافند ۷۶ میلیمتری اتوماتیک شامل یک توپ ۷۶ میلیمتری دریایی با سیستم هدایت آتش سوار شده بر شاسی یک تانک او اف ۴۰ بود . او اف ۴۰ یک تانک ام بی تی ایتالیایی است که بر اساس تانک لئوپارد ۱ آلمانی‌ها ساخته شد. این طرح در دهه ۱۹۷۰ با همکاری شرکت اتومترا ایتالیا و فیات که آن نیز ایتالیایی بود و سرمایه‌گذاری امارات متحده عربی برای مقاصد صادراتی توسعه یافت .تانک او اف 40 یک تانک ۴۵ تنی بود که مجهز به یک توپ ۱۰۵ میلیمتری بود و از موتور آلمانی استفاده می‌کرد .در نهایت این طرح با تولید ۳۹ دستگاه خاتمه یافت که تولید آن مصادف بود با دوران طراحی توپ پدافند هوایی ساخت شرکت اوتو برادا . برای همین این شرکت تصمیم گرفت تا از شاسی این تانک برای حمل توپ ۷۶ کیلومتری استفاده کند
البته قرار بود که این توپ برای مشتریان بسته به سفارش بر روی او اف ۴۰ و یا لئوپارد ۱ نصب شود. شاسی دارای یک موتور دیزل آلمانی ۸۳۰ اسب بخاری بود که می‌توانست ۱۰۰۰ لیتر گازوئیل حمل کند و دارای سرعت ۶۵ کیلومتر بر ساعت در جاده بود و دارای گیربکس ۴ سرعته بود که دو دنده رو به جلو و دو دنده عقب داشت و راننده آن در جلو سمت راست قرار می‌گرفت. خود شاسی از جلو دارای ۷۶ میلیمتر زره جوشکاری شده فولادی بود و از کناره دارای ۲۵ میلیمتر زده بود این زره برای مقابله با تانک‌های سنگین یا موشک‌های ضد تانک چندان مقاوم نبود حتی طی آزمایشات با گلوله ۳۰ میلیمتری نیز سوراخ می‌شد ولی برای یک توپ پدافند هوایی کافی بود
سلاح این سامانی یک توپ ۷۶ میلیمتری مشهور اتو بود .این توپ ساخت ایتالیا مشهورترین توپ دریایی جهان است که به شکل فراگیری بر روی بسیاری از شناورهای غربی و یا متحدیدن انها نصب شده (در ایران نیز این توپ در خدمت نیروی دریایی است و نسخه بومی ان با نام فجر27 تولید می شود) این توپ انقدر خوب بود که حتی ایالات متحده نیز این توپ را بر روی شناورهای جنگی خود نصب کرده است . این توپ سینه خودکار با سرعت آتش ۱۲۰ گوله بر دقیقه است دارای یک خشاب بزرگ چرخ و فلک شکل در زیر برجک اصلی است و بر روی شناورهای دریایی با هدایت رادار و یا اپتیک هدایت می‌شود.
در سامانه اتوماتیک این توپ بر روی یک شاسی زرهی نصب شده که دارای پوشش ۳۶۰ درجه بوده و میتواند تا منفی ۵ درجه رو به پایین و مثبت ۶۰ درجه رو به بالا را پوشش دهد .حداکثر برد درگیری این توپ بر ضد اهداف زمینی و یا دریایی به صورت انحنا زن ۲۰ کیلومتر است ولی بر ضد اهداف هوایی بین ۷ تا ۹ کیلومتر بسته به سیستم هدایت آتش دارد از این رو برد آتش این توپ بر ضد اهداف هوایی دو برابر توپ‌های ۳۵ یا ۴۰ میلیمتری است
چندین نمونه مهمات توسط این توپ حمل می‌شود برای نسخه زمینی آن دو مهمات اصلی وجود دارد یکی مهمات دفاع هوایی با چاشنی انفجار مجاورتی که به آن اجازه میدهد در نزدیکی هدف منفجر شده و هدف را مورد آماجی از ترکش‌های خود قرار دهد و دیگری مهمات ضد تانک. مهمات دفاع هوایی آن دارای سرعت ۹۱۰ متر بر ثانیه در هنگام خروج از لوله است در حالی که مهمات ضد تانک آن که یک مهمات انرژی جنبشی است دارای سرعت ۱۵۸۰ متر بر ثانیه است
مقدار مهماتی که در خودرو قرار می‌گیرد ۱۰۰ گلوله است که ۲۵ گلوله آن در سیستم گلوله گذاری خودکار آن قرار می‌گیرد در واقع توپ توسط یک سیستم هیدرولیک به سرعت پر شده و میتواند به سرعت ۱۲۰ گلوله بر دقیقه برسد ۴۵ گلوله در پشت برجک و ۳۰ گلوله در درون بدنه ذخیره می شود. با وجود این بر اساس سفارش سازنده بهتر از در هر دور شلیک ۵ تا ۶ گلوله پشت سر هم شلیک شود زیرا در نسخه دریایی از زیر لوله توپ آب دریا رد شده که باعث خنک شدن گلوله می‌شود ولی نسخه زمینی فاقد چنین سیستم خنک کننده‌ای است
سیستم کنترل آتش همان سیستمی است که در نسخه‌های دریایی نصب است و بر روی بسیاری از شناورهای نیروی دریایی ایتالیا نصب شده است .در مرحله اول یک سیستم iff وجود دارد که دوستی و یا دشمنی هدف را تشخیص میدهد. یک رادار جستجو با توان چرخش ۳۶۰ درجه ساخت شرکت ایتالیایی گالیله ( هم اکنون سلکس خوانده می‌شود) برای این سیستم در نظر گرفته شده که در بالای برجک نصب شده است این رادار از نوع وی پی اس ۰۵ دارای بیشترین برد کشف ۲۰ کیلومتر است میتواند اهدافی را با سرعت ۳۶ کیلومتر در ساعت تا ۳۶۰۰ کیلومتر در ساعت رصد کند هر دور چرخش ۳۶۰ درجه آن یک ثانیه زمان می‌برد و میتواند ۲۴ هدف را رهگیری کند
رادار دوم از نوع وی پی جی ۰۶ یک رادار هدایت آتش در باند کی بود که در جلوی رادار جستجو قرار مگرفته و آن نیز در بالای برجک بود دارای زاویه پوشش ۱۸۰ درجه بود و می‌توانست اهداف هوایی را از متری ۷۵ تا ۲۰ کیلومتری کشف کند سرعت رهگیری آن نیز برای اهدافی با سرعت ۵۴ کیلومتر بر ساعت تا ۳۶۰۰ کیلومتر بر ساعت را پوشش میدهد. رادار می‌توانست یک هدف دو متری را از فاصله ۱۰ کیلومتری کشف کند .
در این سیستم بعد از آنکه رادار اصلی هدف را کسب می‌کرد اطلاعات آن در اختیار رادار هدایت اتش قرار داده و این رادار دست به تنظیم زاویه لوله توپ برای شلیک دقیق به طرف هدف می‌زد .طی آزمایشات رایانه کنترل آتش نشان داد میتواند به خوبی یک هواپیما و یک بالگرد را در فاصله ۸ کیلومتری هدف قرار دهد
از آنجا که سازنده پیش بینی کرده است که در صورت نیاز این خودرو بتواند به اهداف زمینی نیز درگیر شود یک سامانه الکتروپتیکی مجهز به مسافت یاب لیزری و رایانه کنترل آتش در اختیار خدمه است که به آنها اجازه میدهد دست به آتش مستقیم و یا غیر مستقیم به سمت دشمن بزند.برای درگیری با اهداف زمینی میتواند از همان گلوله دفاع هوایی نیز استفاده شود ولی برای این توپ مهمات های انفجار اتش زا و یا انفجار قوی ترکش شونده نیز در دسترس است. این سامانه مجهز به دوربین دید حرارتی شلیک مستقیم به اهداف زمینی در برد ۲۵۰۰ متری را تضمین می‌کند حتی برای مقابله با پیاده نظام یک مسلسل ۷.۶۲ میلیمتری نیز روی برجک قابل نصب است
سیستم دارای ۴ خدمه است که شامل راننده که در جلو سمت راست قرار می‌گیرد و سه نفر دیگر در برجک غول‌آسا این خودرو قرار دارند. در سمت راست برجک فرمانده و توپچی قرار دارد و در سمت چپ لودر. البته همانطور که گفته شد سیستم گوله گذاری خودکار است ولی برای قرار دادن مهمات ذخیره در درون خشاب نیاز به یک لودر است. فرمانده دارای یک سایت برای دید ۳۶۰ درجه است و دارای دوربین دید حرارتی برای دید در شب نیز می‌باشد
طرح اتومات در نهایت با ساخت دو پیش نمونه متوقف شد دلیل این مسئله این بود که با پایان جنگ سرد ایتالیا که قرار بود ۲۰۰ دستگاه از این خودرو را خریداری کند منصرف شد و مشتریان خارجی نیز اگرچه آن را در نمایشگاه‌ها می‌پسندیدند ولی در دهه ۹۰ تهدید نظامی چندانی در جهان وجود نداشت و هر دو پیش نمونه این طرح به انبار رفتند یکی از آنها اوراق شد و یکی دیگر سر از موزه سرا درآورد
زمانی که به نظر می‌رسید این طرح متوقف شده در سال ۲۰۱۳ به یکباره سروکله نسخه جدیدی از این طرح پیدا شد
نسخه جدید با نام داراکو شناخته می‌شد که دارای همان سیستم تسلیحاتی ولی با شاسی تغییر یافته و البته تغییراتی در سیستم آتش و سلاح بود.
اولین و بزرگترین تغییر در این نسخه برمی‌گرده به نصب برجک بر روی شاسی تانک سبک سنتارو .این تانک در دهه ۱۹۸۰ با برجک توپ ۱۰۵ میلیمتری و بعدها با توپ ۱۲۰ میلیمتری در ایتالیا توسعه یافت که یک تانک سبک پشتیبانی اتش و زره کوب هشت چرخ است که قدرت موتور به هر هشت چرخ منطثل می‌شود .این نسخه از یک موتور دیزل ۵۲۰ اسب بخاری استفاده می‌کند و دارا بودن چرخ به معنای تحرک بیشتر است. دراکو میتواند با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت کند و به برد ۸۰۰ کیلومتری برسد. برخلاف اتوماتیک که نیاز به کامیون تانکبر برای حمل و نقل در مسافت طولانی بود این نسخه خودش بر روی جاده به راحتی به هر جا سفر می‌کند.از طرفی در حالی که نسخه قبلی دارای وزن 46 تن بود ولی این نسخه با 30 تن وزن بسیار سبکتر است
این نسخه به جای ۱۰۰ گوله در نسخه قبلی ۸۰ گلوله دارد که ۵۰ گلوله آن در سیستم گلوله گذاری خودکار توپ به کار رفته .این نسخه سرعت آتش کمتری دارد و سرعت اتش به ۸۰ گلوله بر دقیقه کاهش پیدا کرده که این میزان کاهش سرعت برای هدر نرفتن مهمات است. می‌توان آن را به مسلسل 12.7 و یا 7.62 میلیمتری بر روی برجک مجهز کرد
برجک از نو طراحی شده و بر روی برجک اصلی به جای دو رادار یک رادار نصب شده که با پوشش چرخش ۳۶۰ درجه هم نقش رادار جستجو است و هم درگیری .برد رادار ۲۵ کیلومتر عنوان شده و گفته شده برای هدایت آتش میتواند از سامانه اپتیکی که در سمت است برجک نصب شده استفاده کند. این سامانه اپتیکی مجهز به دوربین دید حرارتی به دراکو اجازه میدهد بدون ایجاد اختلال توسط سیستم‌های جنگ الکترونیک بر روی اهداف هوایی قفل و با آنها درگیر شود
شرکت سازنده دراکو یعنی اتوبرادا که پیش از این اتوماتیک را طراحی کرده امیدوار است بتواند این محصول را در بازار بفروشد .سازنده مدعی است که این سامانه کارایی بیشتری از سامانه‌هایی دارد که از موشک‌های فرو سرخ برد کوتاه استفاده می‌کنند .مثلاً انها می گویند کارایی این سیستم ایتالیایی از سامانه اونجر که یک سامانه آمریکایی که شامل ۸ موشک دفاع هوایی استینگر سوار بر خودرو تاکتیکی هاموی است بیشتر است. در قیاس موشک استینگر ۶ کیلومتر برد دارد در حالی که برد توپ ۷۶ میلیمتری بیشتر است از طرفی سامانه ساخت ایتالیا چند منظور‌ترند آنها را می‌توان بر ضد هر هدف زمینی استفاده کرد و از آنها به عنوان خودرو پشتیبانی آتش بهره برد
با وجود این از سال ۲۰۱۳ که نسخه جدید یعنی دراکو ساخته شده ،شرکت سازنده حتی نتوانسته یک دستگاه از آن را نیز به ارتش ایتالیا بفروشد. ارتش ایتالیا ترجیح میدهد از سامانه‌ها چون استینگر استفاده کند. سازنده آن را پیشرفته‌تر از سامانه‌هایی چون کورتال و یا ار بی اس 70 می‌داند ولی حتی با وجود افزایش بودجه دفاعی ایتالیا و خریدهای سنگین توسط این ارتش بعد از تهاجم روسیه به اوکراین باز دراکو در لیست خریدهای ارتش ایتالیا نیست
اگرچه توپ ۷۶ میلیمتری دریایی یکی از موفق‌ترین توپ های سینه شناورهای جنگی در جهان است ولی به نظر می‌رسد نسخه زمین پایه آن اصلاً در بازار هیچ موفقیتی نداشته است
امروزه اکثر مشتریان ترجیح می‌دهند سامانه‌هایی مانند سامانه شوراد آمریکایی را خریداری کنند. سامانه که ترکیب از توپ ۳۰ م م م با سرعت آتش بالا و موشک‌های پدافندی چون استنیگر است که می‌توان از ان بر ضد اهداف زمینی و یا هوایی استفاده کرد
****عضویت در کانال تلگرام سایت پل تنگ برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****
مقالات مشابه
توپ های دریایی
توپ ضد هوایی زد اس یو57
توپ23 میلیمتری دو لول زد یو-23
سامانه گپارد
نوشته سامانه پدافندی 76 میلیمتری اتوماتیک و دراکو ساخت ایتالیا اولین بار در پل تنگ. پدیدار شد.
پایگاه خبری پل تنگ – مهدی امرائی
