موشک هوا به زمین LMUR

به گزارش پایگاه خبری پل تنگ؛

موشک هوا به زمین چند منظوره LMUR

نویسنده:محمد حسین واحدی

موشک LMUR که به‌طور رسمی با کد Izdeliye 305 نیز شناخته می‌شود، یکی از جدیدترین موشک‌های هدایت‌شونده چندمنظوره و سبک روسیه است که توسط دفتر طراحی کولومنا (KBM) برای استفاده توسط بالگردهای تهاجمی طراحی شده است. این موشک به‌منظور پر کردن شکاف بین موشک‌های کوتاه‌برد مانند اتکا و ویخر و موشک‌های بزرگ‌تر و گران‌قیمت‌تر همچون Kh-38 ساخته شد. هدف از توسعه آن ارائه یک سامانه تسلیحاتی مدرن، دقیق و انعطاف‌پذیر برای مقابله با طیفی از اهداف زمینی اعم از نفرات، زره سبک، ساختمان‌ها و استحکامات بود.

پروژه توسعه این موشک در اواخر دهه ۲۰۰۰ میلادی آغاز شد، اما نخستین اطلاعات عمومی درباره آن در حدود سال ۲۰۱۷ منتشر گردید. طراحی و تولید این موشک بخشی از برنامه گسترده‌تر نوسازی تسلیحات بالگردی روسیه پس از جنگ‌های چچن و درگیری‌های گرجستان و سوریه بود که در آن نیاز به موشک‌هایی با دقت بالاتر، برد بیشتر، و توان درگیری در شرایط پیچیده محیطی به‌شدت احساس می‌شد. نخستین پرتاب‌های آزمایشی LMUR در حوالی سال ۲۰۱۹ گزارش شد و تا سال ۲۰۲۱، این موشک به‌طور رسمی وارد خدمت در نیروی هوافضای روسیه شد، ابتدا در بالگردهای میل28 ان ام و سپس در کاموف52 ام شلیک شد

موشک LMUR یا Izdeliye 305 یک موشک هواپایه سبک وزن و دقیق است که برای پرتاب از بالگردهای تهاجمی طراحی شده و دارای طراحی باریک، بدنه‌ای کشیده و دم صلیبی شکل است. این موشک با طول حدود ۱.۹۴ متر، قطر بدنه ۲۰ سانتی‌متر، و وزن پرتاب حدود ۱۰۵ کیلوگرم ساخته شده است. برد عملیاتی آن به‌طور قابل‌توجهی از موشک‌های مشابه روسی بیشتر بوده و بین ۱۴ تا ۱۵ کیلومتر تخمین زده می‌شود، هرچند برد بسته به نوع پلتفرم و ارتفاع پرتاب می‌تواند متغیر باشد.

موشک LMUR به یک کلاهک انفجاری چندمنظوره با وزن تقریبی ۲۵ کیلوگرم مجهز است که توانایی نفوذ به زره سبک، استحکامات زمینی و ساختمان‌ها را دارد. این کلاهک برای نابودی اهداف متنوع از خودروهای زرهی سبک تا اهداف ساختاری طراحی شده و از نوع ترکش‌زای شدیدالانفجار (HE-Frag) یا ترموباریک در برخی نسخه‌ها گزارش شده است.

سیستم هدایت موشک بسیار پیشرفته و ترکیبی است؛ در فاز اولیه موشک از هدایت اینرسیایی و ماهواره‌ای (احتمالا ماهواره گلناس برای رسیدن به منطقه هدف استفاده می‌کند و در فاز نهایی از یک جستجوگر تصویرساز حرارتی (infrared imaging seeker) بهره می‌برد که امکان هدف‌گیری دقیق اهداف مشخص‌شده را فراهم می‌کند. اپراتور می‌تواند هدف را پیش از شلیک انتخاب کرده یا در حین پرواز موشک با استفاده از ارتباط داده‌ای (data link) تصویر زنده از دوربین سر موشک دریافت کرده و هدف را در لحظه تعیین کند (fire-and-update). این قابلیت LMUR را به یکی از معدود موشک‌های روسی با توان ارتباط تعاملی در حین پرواز تبدیل می‌کند.

حداکثر سرعت پروازی موشک حدود ۲۳۰ متر بر ثانیه (تقریباً ۸۳۰ کیلومتر بر ساعت) است و از یک موتور سوخت جامد بهره می‌برد که آن را به سرعت کروز مورد نظر رسانده و پایدار نگه می‌دارد. طراحی بدنه آن ساده اما آیرودینامیک است، با چهار باله در انتهای بدنه که به پایداری و هدایت کمک می‌کنند. این ترکیب طراحی باعث می‌شود موشک بتواند در شرایط مختلف جوی و جنگ الکترونیکی نیز عملکرد مناسبی داشته باشد.

پیش از معرفی موشک LMUR، بالگردهای تهاجمی روسیه عمدتاً از موشک‌های ضد زرهی چون ویخر و یا اتکا تجهیز شده بودند . این موشک‌ها گرچه در زمان خود موثر بودند، اما محدودیت‌های قابل توجهی داشتند که باعث شد نیاز به توسعه سامانه‌ای پیشرفته‌تر مانند LMUR احساس شود.

موشک ویخر دارای بردی در حدود ۸ تا ۱۰ کیلومتر بود و از هدایت لیزری نیمه‌فعال بهره می‌برد، به این معنا که خدمه بالگرد باید هدف را تا لحظه برخورد با پرتو لیزر نشانه‌گذاری می‌کردند. این امر باعث می‌شد بالگرد در معرض خطر باقی بماند، چرا که نمی‌توانست بلافاصله پس از شلیک از محل دور شود .همچنین سامانه هدایت لیزری آن در شرایط دود، غبار یا جنگ الکترونیکی عملکرد ضعیف‌تری داشت.

در مقابل، موشک LMUR از هدایت ترکیبی بهره می‌برد و به‌دلیل وجود لینک داده دوطرفه و تصویرساز حرارتی، به اپراتور امکان می‌دهد حتی پس از شلیک نیز تصویر زنده از سر جنگی موشک را ببیند و در صورت لزوم هدف را تغییر دهد. توان شلیک و رها . این ویژگی در هیچ‌یک از موشک‌های سابق بالگردهای روسی وجود نداشت و یک جهش کیفی محسوب می‌شود. همچنین برد مؤثر آن بیش از ۱۴ کیلومتر است که تقریباً دو برابر ویخر بوده و به بالگرد اجازه می‌دهد در فاصله‌ای امن‌تر از سامانه‌های پدافندی دشمن عمل کند.

تفاوت دیگر در نوع هدف‌گیری و قابلیت‌های چندمنظوره است. موشک‌هایی مانند ویخر عمدتاً برای مقابله با تانک‌ها و اهداف زرهی طراحی شده بودند، اما LMUR قادر است هم‌زمان اهدافی چون خودروهای سبک، ساختمان‌ها، و حتی اهداف متحرک انسانی را با دقت بالا مورد اصابت قرار دهد.

در مجموع، LMUR نه‌تنها برد و دقت بیشتری دارد، بلکه با دارا بودن هدایت تصویری و توان به‌روزرسانی هدف در حین پرواز، به‌طور کامل با نسل قبلی موشک‌های بالگردی روسیه متفاوت است و نماد گذار روسیه به موشک‌های هوشمند چندمنظوره نسل جدید به شمار می‌رود.

موشک LMUR (Izdeliye 305) در حال حاضر برای استفاده در بالگردهای تهاجمی پیشرفته روسیه طراحی شده و به‌صورت عملیاتی بر روی دو پلتفرم اصلی مورد استفاده قرار گرفته است:

۱. بالگرد Mi-28NM:
این نسخه پیشرفته از Mi-28N به‌طور خاص برای هماهنگی با سامانه هدایت و ارتباط داده موشک LMUR ارتقاء یافته است.بالگرد میل 28 ان ام می‌تواند تا ۴ فروند موشک LMUR را روی دو جایگاه تسلیحاتی (هر طرف دو موشک) حمل کند. سامانه هدف‌گیری پیشرفته نصب‌شده بر روی این بالگرد امکان دریافت تصویر از موشک در حین پرواز و انتخاب یا اصلاح هدف را فراهم می‌سازد.

۲. بالگرد Ka-52M:
نسخه ارتقاءیافته Ka-52، با نام Ka-52M، نیز با توانایی کامل برای پرتاب موشک LMUR تجهیز شده است. این بالگرد نیز قابلیت حمل ۴ موشک LMUR (دو موشک در هر طرف) را دارد.کاموف52 ام با بهره‌گیری از رادار آرایه فازی فعال و سیستم‌های ارتباطی دیجیتال، می‌تواند به‌صورت کاملاً موثر با موشک تعامل داشته باشد.

در هر دو پلتفرم، موشک LMUR به‌عنوان سلاح دورایستای دقیق، نقش مهمی در افزایش بقاء بالگرد دارد؛ زیرا به خدمه امکان می‌دهد بدون ورود به برد سامانه‌های ضد هوایی دشمن، اهداف را از فاصله‌ای امن مورد اصابت قرار دهند. همچنین، هر دو بالگرد مجهز به سامانه‌هایی هستند که قابلیت دریافت تصویر زنده از جستجوگر حرارتی موشک را دارند، که این ویژگی برای هدف‌گیری دقیق بسیار حیاتی است.

برخی گزارش‌های غیررسمی نیز اشاره کرده‌اند که روسیه ممکن است در آینده بالگردهای دیگری نظیر Mi-8AMTSh-VN را نیز به این موشک تجهیز کند، به‌ویژه در نقش عملیات ویژه و ضربات دقیق در عمق، ولی تا کنون تایید رسمی برای چنین استفاده‌ای منتشر نشده است.

موشک LMUR (Izdeliye 305) برای نخستین‌بار به‌صورت عملیاتی در جنگ اوکراین مورد استفاده قرار گرفت و همین میدان نبرد به‌نوعی نخستین آزمون رزمی آن نیز به‌شمار می‌رود. نخستین شواهد تصویری از استفاده این موشک به اوایل سال ۲۰۲۲ بازمی‌گردد، جایی که بالگردهای Mi-28NM و Ka-52M در حملاتی دقیق علیه مواضع اوکراینی از این موشک بهره بردند.

در چندین ویدیو که توسط منابع روسی و اوکراینی منتشر شد، لحظه شلیک موشک LMUR و حتی تصاویر زنده انتقال‌یافته از جستجوگر حرارتی موشک به اپراتور دیده می‌شود. این تصاویر نه‌تنها کارایی سامانه هدایت تصویری را تایید می‌کردند، بلکه نشان دادند که موشک قادر است با دقت بالا اهداف مشخص‌شده مانند ساختمان‌های فرماندهی، انبارهای مهمات، یا خودروهای زرهی سبک را نابود کند.

در میدان نبرد اوکراین، استفاده از این موشک عمدتاً در شرایطی صورت گرفت که نیروی هوایی روسیه نیاز داشت از فاصله‌ای امن به اهداف پشت خطوط مقدم حمله کند، به‌ویژه در مناطقی که پدافند هوایی اوکراین فعال و خطرناک بود. به همین دلیل LMUR به‌عنوان یک موشک دورایستا نقش مهمی در افزایش بقاء بالگردها ایفا کرد.

برخی تحلیل‌گران غربی نیز پس از بررسی ویدیوهای منتشرشده، دقت این موشک را قابل‌توجه توصیف کرده‌اند، گرچه تأکید شده که تعداد استفاده عملیاتی از آن نسبت به دیگر تسلیحات روسی هنوز محدود است و احتمالاً به‌دلیل هزینه بالا یا موجودی محدود، استفاده گسترده از آن مشاهده نمی‌شود.

در مجموع، جنگ اوکراین نخستین صحنه رزمی واقعی برای موشک LMUR بود و اگرچه این سلاح به‌صورت انبوه و گسترده در میدان نبرد استفاده نشده، اما عملکرد موفق آن در چندین مورد تأیید شده و جایگاه آن را به‌عنوان یک موشک تاکتیکی دقیق و مدرن در زرادخانه روسیه تثبیت کرده است.

مقالات مشابه

موشک های ضد تانک روسی

موشک ضد تانک جاگم

نوشته موشک هوا به زمین LMUR اولین بار در پل تنگ. پدیدار شد.

پایگاه خبری پل تنگ – مهدی امرائی