موشک هوا به هوای برد بلند AIM-174B گان اسلینگر

به گزارش پایگاه خبری پل تنگ؛

چرا نیروی دریایی آمریکا دنبال AIM‑174 رفت؟

در دهه‌ی ۲۰۰۰، با بازنشسته شدن موشک هوا به هوای فونیکس و نا‌پدید شدن موشک‌های دوربرد هوا‌به‌هوا در نیروی دریایی، یک خلأ استراتژیک جدی در قابلیت دفاع از ناوگان دریایی از جمله ناوهای هواپیمابر به وجود آمد. در این سال‌ها، موشک های امرام توان قابل قبولی داشتند، اما دامنه عملیاتی‌شان تنها حدود ۱۵۰ کیلومتر بود، که برای مقابله با تهدیدات دوربرد جدید کافی نبود از جمله موشک های کروز جدید که صدها کیلومتر برد داشتند

از سوی دیگر، رقبایی مثل چین و روسیه در همان دوره در حال توسعه موشک‌هایی با برد بیش از ۲۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر بودند، مانند موشک های چینی پی ال 15 با برد حدود 300 کیلومتر و موشک روسی ار 37 ام که ان نیز بین 200 تا300 کیلومتر برد دارد

برای پر کردن این خلأ، نیروی دریایی آمریکا تصمیم گرفت نسخه‌ی هوا‌پرتاب موشک پدافند دریایی موفق استاندارد 6  (RIM‑174) را توسعه دهد. نتیجه این پروژه، موشکی به نام AIM‑174B “Gunslinger” بود، یک موشک بسیار دوربرد که بسته به پروفایل پرواز بین 240 تا400 کیلومتر برد خواهد داشت

برای اشنایی با موشک استاندارد6  اینجا را کلیک کنید

در جولای ۲۰۲۴، AIM‑174B رسماً وارد خدمت شد و برای اولین بار در تمرین نظامی RIMPAC 2024 مورد استفاده قرار گرفت. این موشک اکنون روی جنگنده های سوپر هورنت نصب شده است، و توانایی نیروی دریایی را در نبرد هوایی دوربرد به‌طور قابل توجهی افزایش داده است

نیروی دریایی آمریکا به دلایل فنی، عملیاتی و اقتصادی تصمیم گرفت از موشک پدافندی SM‑6 (RIM‑174) برای توسعه نسخه هوا‌به‌هوای آن (AIM‑174B) استفاده کند، به جای طراحی یا انتخاب موشک‌های جدید. در ادامه علت‌های این تصمیم رو بررسی می‌کنیم:

۱. قابلیت چندمنظوره و تسریع در توسعه

• استاندارد 6 به‌واسطه ترکیبی از فناوری‌های مانند پیشرانه موشک اتندارد 2 و کاونده راداری موشک امرام قابلیت درگیری با اهداف هوایی، کروز، بالستیک و حتی کشتی‌ها را دارد و پیش از این در نیروی دریایی امریکا بر ضد شناورها نیز تست شده . این انعطاف‌پذیری منجر به صرفه‌جویی در منابع شده و باعث شد که تنها با چند اصلاح کوچک بتوان نسخه هوپرتاب AIM‑174B را تولید کرد
• از آنجا که SM‑6 از قبل توسعه یافته و خطوط تولید آن فعال بود، نیازی به ایجاد فناوری یا خط تولید چدید نبود. این یعنی برنامه توسعه به‌سرعت و با ریسک کمتر پیش رفت .

۲. نبود جایگزین‌های مناسب

• موشک استاندارد قبلی مثل استاندارد2 برد کافی یا جستجوگر فعال را نداشت، در حالی که برنامه‌هایی مانند استاندارد3 فقط برای پدافند ضد بالستیک و نه هوا‌به‌هوا مناسب هستند. برای مثال، استاندارد3 برد بیش‌از‌حد و قیمت بالایی دارد و برای هدف‌گیری هواپیما مناسب نیستند .
• همچنین توسعه موشک جدیدی مثل AIM‑260 زمان‌بر و پرهزینه بود. در مقابل استاندارد 6 آماده، ارزان‌تر و کارا بود .

۳. هماهنگی با سیستم‌های موجود

• استاندارد 6 به صورت استاندارد روی سیستم سیلوی عمود شناورهای جنگی امریکا از نوع /Mark 41 VLS نصب شده، از رادارها و سامانه‌های ارتباطی نیروی دریایی استفاده می‌کند. این امر، یکپارچه‌سازی آسان این موشک را روی هلی‌کوپتر یا جنگنده‌ها ممکن ساخته
• توانایی دریافت داده هدف از رادار کشتی‌ها یا هواپیماها (دیتالینک) باعث شد که حتی در برد دور نیز قابلیت هدایت درگیری حفظ شود و نیازی به تغییر ساختار نباشد .

۴. مزیت اقتصادی – تأمین تکرارشونده

• اقتصادی بودن استاندارد 6 نسبت به موشک‌های اختصاصی، از جمله فاکتور مهم است. قیمت تقریبی این موشک حدود 4 تا 5 میلیون دلار است، در حالی که موشک‌های مشابه هوا‌به‌هوا یا پدافندی جدید گران‌تر هستند.

۵. برد عالی و اثبات‌شده

• استاندارد 6 بردی بین 240 تا بیش از 400 کیلومتر دارد و نسبت به رقبای هوا‌به‌هوا مانند امرام حدود 150 کیلومتر دارای مزیت قابل توجه‌تری است.
• درست است که هزینه بالاتری دارد، ولی با توجه به افزایش برد و توانایی درگیری با اهداف دوربرد، صرفه‌جویی کلی در نیرو، زمان و امنیت ایجاد می‌کند .
• 

موشک استاندارد 6 (RIM‑174 / ERAM) دارای طول تقریبی 6.6 متر و قطر بدنه حدود 34 سانتی‌متر است و بال‌هایی با فاصله تقریبی 1.57 متر دارد. وزن آن حدود 1500 کیلوگرم است اما نسخه هواپرتاب AIM‑174B سبک‌تر و حدود 860 کیلوگرم وزن دارد. این موشک از پیشرانه دو مرحله‌ای تماماً جامد بهره می‌برد؛ شامل بوستر اولیه موتور Mk 72 مشتق‌شده از استاندارد ‑3 و موتور دوم دوپالس (DTRM – Mk 104) که سرعتی بین 3 تا 3.5 ماخ 3.5 فراهم می‌کند. سیستم هدایت آن ترکیبی از هدایت اینرسی/میان‌برد (INS) با به‌روزرسانی داده‌ای از طریق لینک‌های دیتا مانند Link 16 یا CEC است و همچنین دارای هدایت رادار فعال با جستجوگر X-band است که امکان درگیری اهداف برد بلند را می‌دهد.

موشک را می‌توان مانند یک موشک رادار فعال شلیک کرد، یعنی این که مختصادت هدف به آن داده شود و آن را به وسیله خلبان خودکار سیستم اینرسی سمت هدف شلیک کرد تا مسیری را با خلبان خودکار برود تا با کاونده راداری سر دماغه خود هدف را کسب کند ،و لی می‌توان تمام مدت پرواز به وسیله خط ارتباط داده دیتا آخرین مختصات هدف را در آسمان به آن داد. این گونه حتی در فواصل دور در صورت انجام مانورهای تند و یا یک تغییر جهت کلی توسط هدف باز موشک می‌تواند به سمت هدف پیش برود

همچنین این سیستم ارتباط را به آن کمک می کند تاموشک مثلاً از یک جنگنده سوپر هورنت شلیک شود ولی در نهایت توسط یک آواکس و یا حتی یک شناور جنگی هدایت شود

کلاهک آن یک کلاهک انفجاری ترکش شونده با وزن حدود 64 کیلوگرم است که برای نابودی هواپیما، موشک کروز و اهداف سطحی کوچک کاربرد دارد .این کلاهک دست کم 46 کیلوگرم سنگینتر از کلاهک امرام است . برد عملیاتی این موشک تا 240 کیلومتر گزارش شده اما برخی منابع بردی بیش از 370 تا 460 کیلومتر را برای آن تخمین می‌زنند و می‌تواند به ارتفاع بیش از 33 کیلومتر دست یابد. استاندارد ‑6 قابلیت‌های چندمنظوره دارد و می‌تواند به عنوان موشک ضد هوایی، ضد کروز، ضد موشک بالستیک در فاز نهایی و ضد سطحی علیه کشتی‌ها و اهداف زمینی مورد استفاده قرار گیرد. این موشک با شبکه‌های هماهنگی درگیری مانند Cooperative Engagement Capability سازگار است و می‌تواند از سنسورهای خارجی مانند اواکس ها اطلاعات هدف دریافت کند. نسخه‌های آینده استاندارد‑6 شامل بلوک IB با موتور بزرگ‌تر و برد افزایش یافته و افزودن GPS برای درگیری با اهداف ثابت زمینی کاربرد دارد. در کل استندارد6 یک موشک پیشرفته، سریع و انعطاف‌پذیر است که ترکیبی از فناوری‌های موفق پیشین را دارد و ستون دفاع هوایی نیروی دریایی آمریکا محسوب می‌شود.

موشک AIM‑174B نسخه هواپرتاب استاندارد6  دارای برد عملیاتی تخمینی بین 270 تا بیش از 400 کیلومتر است که بسته به شرایط و هدف متغیر است و سرعت آن در حدود 3 تا 3.5 ماخ است .این برد بسیار بیشتر از موشک‌های هوا به هوای رایج مانند AIM‑120 امرام است که حدود 150 کیلومتر برد دارد. این موشک برای نصب و پرتاب روی جنگنده‌های نیروی دریایی آمریکا طراحی شده است که مهم‌ترین آن‌ها هواپیماهای سوپر هورنت می باشد و همچنین احتمال می‌رود در آینده جنگنده‌های نسل پنجم مثل F-35C نیز بتوانند این موشک را حمل و به‌کار ببرند. با توجه به ابعاد بزرگتر و وزن نسبتا بالای AIM‑174B نسبت به موشک‌های هوا به هوای معمول، حمل آن محدود به هواپیماهای چندمنظوره بزرگ و با ظرفیت بالاست. این موشک به نیروی دریایی آمریکا امکان مقابله با تهدیدات دوربرد هوایی، موشک‌های کروز و تهدیدات بالستیک را از فواصل بسیار دور می‌دهد و نقش مهمی در افزایش امنیت ناوگان و برتری هوایی در مناطق استراتژیک ایفا می‌کند.

موشک AIM‑174B با تبدیل فناوری موفق استاندارد6 به نسخه هواپرتاب، تحولی بزرگ در توانمندی‌های نیروی دریایی آمریکا ایجاد کرده است. برد بسیار بلند، سرعت بالا و قابلیت‌های چندمنظوره این موشک، امکان مقابله با تهدیدات هوایی و موشکی دوربرد را برای جنگنده‌های حامل فراهم می‌کند. این موشک با نصب روی جنگنده‌های مدرن مانند سوپر هورنت ، نقطه‌ضعف‌های برد و توان دفاعی ناوگان دریایی را پوشش داده و برتری هوایی آمریکا را در مناطق حساس جهان به ویژه منطقه اقیانوس هند و آرام تضمین می‌کند. در مجموع، AIM‑174B نمونه‌ای بارز از ادغام موفق فناوری‌های دفاعی سطحی و هوایی برای حفظ امنیت و تسلط استراتژیک نیروی دریایی ایالات متحده است

نوشته موشک هوا به هوای برد بلند AIM-174B گان اسلینگر اولین بار در پل تنگ. پدیدار شد.

پایگاه خبری پل تنگ – مهدی امرائی